Een bloedklonter is een klompje gestold bloed dat ergens in het lichaam de bloedstroom belemmert. Vaak ontstaat het in een been, maar het kan bijvoorbeeld ook in de longen (longembolie) of de hersenen (beroerte) voorkomen.
Kleine bloedstolsels veroorzaken niet altijd ernstige problemen. Grote bloedstolsels kunnen echter fataal zijn. Bloedverdunners worden zowel voorgeschreven om bloedstolsels te voorkomen als om ze te behandelen. Ongeacht de plaats van de bloedklonter, zodra er een vermoeden van een bloedklonter bestaat, is dringende medische hulp vereist.
Controleer alle goede huismiddeltjes voordat je andere medicijnen neemt: Bloedstolsels Huismiddeltjes.
Bloedstolsels Oorzaken
Bloedstolsels worden veroorzaakt door:
- een onderbreking van de bloedstroom (door een obstructie);
- een verwonding aan een bloedvat
- een verandering in de samenstelling van het bloed (bv. te veel stollingsfactoren in het bloed).
- Een ischemische beroerte (veroorzaakt door een bloedklonter die een slagader blokkeert die bloed naar de hersenen voert) kan worden veroorzaakt door een bloedklonter die zich in het hart heeft gevormd als gevolg van ritmestoornissen die atriumfibrillatie en atriumflutter worden genoemd.
Boezemfibrilleren is een onregelmatige hartslag (een aritmie) die bestaat uit snelle, trillende slagen in de bovenste kamer van het hart (de boezem). Dit onregelmatige pompen kan ertoe leiden dat bloed zich in de hartkamer verzamelt en stolsels vormt die vervolgens de hersenen kunnen bereiken. Een embolie kan ook ontstaan op een kunsthartklep of na een hartaanval, of als gevolg van een klepaandoening of hartfalen.
De term cardiogene embolie verwijst naar een stolsel dat zich in het hart vormt en vervolgens naar de hersenen migreert. Een beroerte kan dus optreden bij iemand die een hartaanval heeft gehad. Het hart dat door een hartaanval beschadigd is, pompt het bloed niet goed rond, wat kan leiden tot de vorming van een bloedklonter die naar de hersenen migreert. Kunstmatige hartkleppen zijn ook een broedplaats voor stolsels. Mensen met een kunsthartklep slikken vaak bloedverdunnende medicijnen om de vorming van stolsels te voorkomen.
Bloedklonters kunnen zich vormen in een slagader die vernauwd is door atherosclerose, een proces dat doorgaans aderverkalking wordt genoemd. Na verloop van tijd zorgt atherosclerose ervoor dat de slagaderwanden dikker en harder worden, en de slagader vernauwt zich tot de bloedstroom vermindert. Deze slagaders worden kwetsbaar voor verwondingen. Als ze scheuren, kan zich een stolsel vormen dat de reeds vernauwde slagader volledig blokkeert en de zuurstoftoevoer naar een deel van het hart of de hersenen onderbreekt.
Bloedstollingsstoornissen en zeldzame bloedafwijkingen veroorzaken ook de vorming van stolsels, maar de oorzaak is niet altijd bekend.
Voor sommige vrouwen kan het gebruik van orale anticonceptiemiddelen (anticonceptiepillen) het risico op bloedstolsels verhogen. Het risico is groter bij vrouwen boven de 35 die roken of die een bloedstolsel hebben gehad.
Er zijn vele oorzaken van ontsteking van een oppervlakkige ader. Een veel voorkomende oorzaak is trauma of verwonding, bijvoorbeeld door oplossingen of medicijnen die intraveneus (d.w.z. in een ader) in het ziekenhuis worden toegediend. Het doorprikken van de ader voor het toedienen van de oplossing of medicatie kan irritatie veroorzaken. Elk trauma aan een ader (zoals een verwonding bij een auto-ongeluk) veroorzaakt een ontsteking in het gebied, wat pijn, ongemak, roodheid en zwelling veroorzaakt. Tijdens dit proces neemt de bloedstroom naar het verwonde gebied toe en vormt zich vaak een bloedklonter in het ontstoken of verwonde gebied van de ader. Oppervlakkige tromboflebitis is een onaangename aandoening, maar veroorzaakt zelden ernstige problemen.
Soms wordt tromboflebitis veroorzaakt door een bacteriële infectie van de ader. Meestal is de ziekteverwekker een bacterie die stafylokokken wordt genoemd, een micro-organisme dat vaak op de huid wordt aangetroffen.
In sommige gevallen treedt tromboflebitis op zonder duidelijke reden. Het kan voorkomen in een beenader bij zwangere vrouwen, bij mensen die spataderen hebben en bij sommige mensen die buikkanker hebben (vooral pancreaskanker). Ten slotte lopen vrouwen boven de 35 jaar die roken en orale anticonceptiemiddelen (anticonceptiepillen) slikken, een verhoogd risico op bloedstolsels.
Diep-veneuze trombose treedt op wanneer zich een bloedstolsel vormt in een diepe ader in het been of bekken. DVT wordt vaak veroorzaakt door:
- Langdurig zitten of bedrust;
- chirurgie of trauma (vooral heup-, gynaecologische of hartchirurgie)
- geneesmiddelen zoals oestrogeen en anticonceptiepillen met een hoog gehalte aan oestrogeen
- letsel aan het been of immobilisatie als gevolg van een gipsverband dat wordt gebruikt om een breuk te behandelen
- Ziekenhuisopname (huidig of in de laatste 3 maanden);
- Kanker en kankerbehandeling;
- Infectie.
- Bepaalde erfelijke aandoeningen verhogen de kans op diepe veneuze trombose. De bloedstroom door de aderen hangt af van de samentrekking van de spieren rond de aderen; in geval van inactiviteit, bijvoorbeeld tijdens langdurige bedrust, hoopt het bloed zich op bepaalde plaatsen op en kunnen zich gemakkelijk stolsels vormen.
Symptomen en complicaties
Bloedstolsels die een hartaanval veroorzaken, kunnen pijn in de borst (angina) veroorzaken die meestal in het midden van de borstkas begint en zich vervolgens verplaatst naar de kaak, rug, linkerarm en soms de rechterarm. Pijn kan ook in de maag worden gevoeld, maar dit komt minder vaak voor.
De pijn van een hartaanval is meestal hevig, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Sommige mensen hebben een "stille hartaanval" zonder enige symptomen. Anderen melden een gevoel van naderende dood wanneer de hartaanval plaatsvindt. Zij ervaren een beklemmend gevoel op de borst en vaak een zeer sterke hartslag. Het hart kan versnellen en onregelmatig slaan. Kortademigheid of ademhalingsmoeilijkheden kunnen optreden, evenals misselijkheid of braken, flauwvallen of instorten.
De symptomen van een hartaanval kunnen bij vrouwen iets anders zijn dan bij mannen. Vrouwen voelen zich vaker misselijk en zweten minder vaak. Ook kan bij vrouwen de pijn op de borst minder uitgesproken zijn en zich vaker uitstrekken naar de nek, kaak en rug.
Beroertes veroorzaakt door stolsels veroorzaken meestal symptomen aan de andere kant van het lichaam dan waar ze zich in de hersenen bevinden. Dit kan leiden tot verlies van het gevoel in het gezicht, arm of been aan één kant van het lichaam, of verlies van het gezichtsvermogen aan slechts één kant. Als de linkerkant van de hersenen is aangetast, kan een spraakgebrek optreden, zodat de persoon niet in staat is om te spreken of de woorden die hij hoort te begrijpen. Andere symptomen van een beroerte zijn verwardheid, wazig zien, ernstige hoofdpijn of plotseling verlies van coördinatie of evenwicht.
Tekenen van een beroerte moeten ernstig worden genomen, ook al zijn ze kortstondig of schijnbaar onbeduidend. Zelfs als de symptomen na een paar minuten volledig verdwijnen, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te roepen.
Een ontsteking in een oppervlakkige ader - bijvoorbeeld de ader in de arm waarin een intraveneuze katheter wordt ingebracht of waaruit bloed wordt afgenomen - veroorzaakt pijn en ongemak, maar wordt meestal niet als ernstig beschouwd. Bloedklonters die zich in de oppervlakkige aders vormen, komen zelden los en worden door het bloed meegevoerd, waardoor verstoppingen (trombo-embolie) en complicaties in organen zoals de longen kunnen ontstaan.
In het geval van diep-veneuze trombose kan de bloedprop in het been pijn, zwelling, roodheid en warmte veroorzaken. Het been kan pijnlijk zijn bij het staan. Deze aandoening treft meestal slechts één been. Hoewel veel mensen die diep-veneuze tromboflebitis hebben geen tekenen of symptomen van de aandoening hebben, zijn de kenmerkende symptomen van DVT:
- zwelling en verharding van de weefsels
- pijn of gevoeligheid in de buurt van een ader
- Scherpe pijn wanneer de voet naar boven wordt gebogen
- Roodheid;
- Een gevoel van warmte in het getroffen gebied;
- een doffe, stekende pijn in de kuit, vooral bij het lopen
- verwijding (vergroting) van de oppervlakkige aderen van het been.
Diep-veneuze trombose kan tot ernstige complicaties leiden. Een bloedklonter die zich heeft gevormd in een grotere, diepere ader, zoals een ader in het been, de buik of het bekken, kan afbreken en een embolus worden, of zich door de ader verplaatsen. Deze embolus kan in de longen terechtkomen, een aandoening die longembolie wordt genoemd.